Automatische of handgeschakelde versnellingsbak: wat te kiezen?

De automatische versnellingsbak wordt steeds populairder, vooral met de elektrificatie van het wagenpark. De handgeschakelde versnellingsbak behoudt echter zijn charmes. Aan dit laatste moet ook gedacht worden als je leert autorijden.

Twijfel je bij het kopen van een auto tussen handgeschakelde of automatische transmissie? Of sta je op het punt kennis te maken met autorijden en zie je er tegenop om het met een handgeschakelde versnellingsbak te leren? Hier zijn wat tips om je te helpen bij je keuze.

Er zijn verschillende soorten zogenaamde "automatische" versnellingsbakken:

• De hydraulische automatische of koppelomvormer: in plaats van een koppeling zoals bij een handmatige bak is er een koppelomvormer, terwijl de tandwielparen zijn vervangen door planeetwielen. Dit type bak schakelt bijzonder soepel en schokvrij. Hij accepteert een hoog vermogen en een hoog koppel. De automatische bak wordt soms gecombineerd met een sequentiële stand om 'handmatig' van versnelling te wisselen, maar zonder dat een koppelingspedaal nodig is.
• De gerobotiseerde versnellingsbak: hij heeft een koppeling als een handgeschakelde versnellingsbak, maar de bediening ervan is toevertrouwd aan een elektronisch systeem. Een ontkoppelingspedaal is dus niet nodig. Met peddels of een sequentiële stand kun je 'handmatig' schakelen. Er zijn ook varianten met dubbele koppeling om sommige schokken bij het schakelen te vermijden. Die komen steeds vaker voor, zoals DCT, DKG, DSG, EAT, PDK of S-Tronic systemen, bijvoorbeeld.
• Continu Variabele Transmissie (CVT): deze werkt met twee variatoren en een ketting of (metalen) riem die de overbrengingsverhouding varieert. Er zijn geen rondsels of tandwielen. In feite is het een versnellingsbak met één versnelling, hoewel er methoden zijn om het schakelen te simuleren.

Hybride en elektrische auto's hebben een automatische versnellingsbak. Dit hangt samen met het principe zelf van hoe deze technologieën werken. Er zitten soms peddels op het stuurwiel om het schakelen te simuleren. Maar voor elektrische auto's en plug-in hybrides regelen deze peddels meer in het algemeen het 'motorremvermogen' voor regeneratie (waarbij kinetische energie wordt teruggewonnen om wat elektriciteit voor de batterij te produceren).

• kosten van aanschaf
• gevoel van totale controle over de transmissie en het rijden
• koppelingspedaal dat gebruikt kan worden om de rijeigenschappen te beïnvloeden

• vermoeiend in files (linkervoet vaak gebruikt)
• voortijdige slijtage bij incorrect gebruik
• met uitsterven bedreigd

• gebruiksgemak
• mogelijkheid om over te schakelen op de "manuele" of sequentiële stand
• aangepast aan geëlektrificeerde auto's

• aankoopprijs
• minder duidelijk voor de bestuurder
• het ontbreken van een koppelingspedaal gedurende de eerste kilometers, met het risico dat je met de linkervoet remt (maar we passen ons heel snel aan)

Een jonge aspirant-automobilist zou zich kunnen afvragen of het wel zo verstandig is om met een handgeschakelde versnellingsbak te leren rijden, want tegen 2035 zou de elektrificatie van het wagenpark dit type transmissie kunnen doen verdwijnen. Toch loont het de moeite om met een handgeschakelde versnellingsbak te leren rijden. Ten eerste omdat er voor een eerste, vaak tweedehands auto, nog een groot aanbod is van handgeschakelde versnellingsbakken, die vaak minder duur zijn. Ten tweede omdat leren rijden met een handgeschakelde versnellingsbak je een beter inzicht geeft in de werking van een auto. En zo kun je beter anticiperen op zijn reacties, ook als je later gaat rijden met een “automatische” auto. Het ontbreken van een handgeschakelde auto in het gezin kan gecompenseerd worden door rijlessen of door voor een paar uur een voertuig te huren met dubbele bediening (pedalen voor de passagier) dat geschikt is om te leren rijden, en dienovereenkomstig verzekerd is.